“ΤΡΩΑΔΕΣ” του Ευριπίδη
ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010, 21:00
Μια από τις πιο δημοφιλείς σωζόμενες τραγωδίες επιλέγεται και παρουσιάζεται με οδηγό τη σκληρή διαχρονικότητά της. Τα δεινά του πολέμου και η συμφορά της προσφυγιάς, δεν έχουν εγκαταλείψει την ανθρωπότητα από τον καιρό του τρωικού πολέμου μέχρι σήμερα και, δυστυχώς, δε γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα. Κάθε εξουσία που ασκείται με αλαζονεία είχε, έχει και θα έχει ολέθριες συνέπειες για τους λαούς.
Ο Ευριπίδης, στα 415 π.Χ., επιλέγει να μιλήσει για όλα αυτά μέσα από τη ματιά των αιχμάλωτων γυναικών της Τροίας, που ετοιμάζονται, σκλάβες πια, να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να ακολουθήσουν τους νικητές Έλληνες σε μια νέα, άγνωστη πατρίδα. Η οξύτητα της καταγγελίας παράλληλα με τη συγκινητική ποιητική ευαισθησία, αναδεικνύουν το έργο σε ένα από τα αριστουργήματα, όχι μόνο του αρχαίου δράματος, μα και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
Αν οι βασικές αξίες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας είναι αυτές που ξέρουμε (και) από τον Επιτάφιο του Περικλή (μέσω Θουκυδίδη), οι Τρωάδες δεν είναι μόνο ένα αντιπολεμικό έργο κι ένα τραγούδι για τον ξεριζωμό. Είναι κυρίως μια οργισμένη κριτική για την κατάντια αυτής της Δημοκρατίας. Μιας Δημοκρατίας που ισχύει –όσο ισχύει– και την απολαμβάνουν εντός των τειχών. Δημοκρατία είναι όμως το καθεστώς που σέβεται και τον άλλο, τον ξένο, τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του διπλανού. Και ο Ευριπίδης (που έχει κατηγορηθεί για μισογυνισμό!) βάζει γυναίκες να υπερασπιστούν αυτές τις αξίες, την Εκαβη που εκφωνεί τον δικό της δημόσιο Επιτάφιο λόγο μπροστά στον νεκρό Αστυάνακτα, την Κασσάνδρα, μια «μαινάδα» με συγκροτημένο πολιτικό λόγο, την Ανδρομάχη, τις γυναίκες της Τροίας.
Οι Έλληνες ως υπερδύναμη καταστρέφουν το Ίλιον με πρόσχημα την αρπαγή της Ελένης από τον Πάρη. Κι όπως πάντα συμβαίνει με τους νικητές, γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το «δίκαιο του πολέμου» και με καταστροφική μανία σφαγιάζουν τους πάντες, σκλαβώνουν τις γυναίκες, ταπεινώνουν κι εξευτελίζουν την Κασσάνδρα, την Ανδρομάχη, την Εκάβη, δολοφονούν βάρβαρα ένα παιδί, κατασφάζουν κι αφήνουν άταφη την Πολυξένη πάνω στον τάφο του Αχιλλέα (και η Ανδρομάχη, σαν άλλη Αντιγόνη, τη φροντίζει και τη νεκροστολίζει).
Ο Ευριπίδης αμφισβητεί τα πάντα, την ποιότητα της Δημοκρατίας, την ηθική του πολέμου, ακόμα και την ύπαρξη των θεών, με τον χαρακτηριστικό του ειρωνικό τρόπο. Το έργο αρχίζει με τους δυο θεούς, τον Ποσειδώνα και την Αθηνά, να περιγράφουν χολωμένοι τη βαρβαρότητα των Ελλήνων, που καταστρέφοντας μια πόλη καταργούν και την επικράτεια των ίδιων των θεών:
ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ: Αν ρημαδιό μια πολιτεία καταντήσει, ποιος να τιμήσει τους θεούς και ποιος να τους λατρέψει;
Ο Ευριπίδης, γνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι πιστεύουν σε θεούς και τους φοβούνται (ένα χρόνο μετά τη σφαγή της Μήλου και παραμονές της εκστρατείας στη Σικελία), χρησιμοποιεί τη «θεία τιμωρία» σαν απειλή, μήπως και συνετιστούν οι Αθηναίοι και εγκαταλείψουν την αλαζονεία της υπερδύναμης.
ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ: Ανόητοι όσοι κουρσεύουν πόλεις και μαγαρίζουνε ναούς και τάφους, τον τόπο των νεκρών τον ιερό. Όλεθρο γεύεται όποιος όλεθρο σκορπάει.
Στην παράσταση προσπαθήσαμε να μη μείνουμε απλώς θεατές στον πόνο των γυναικών, στο γόο και στο θρήνο τους, αλλά να ακούσουμε τη σκέψη του Ευριπίδη και παράλληλα να δούμε τον ξεριζωμένο άνθρωπο μέσα σε όλη του την αξιοπρέπεια και την ανάγκη να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη της πατρίδας και των νεκρών του.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Στελλάτου
Σκηνικό – Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Μουσική: Τάκης Φαραζής
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Τσαπάρα
ΔΙΑΝΟΜΗ
Λυδία Κονιόρδου (Εκάβη)
Γιάννης Τσορτέκης (Ταλθύβιος)
Μαρία Καλλιμάνη (Ανδρομάχη)
Μαρία Κίτσου (Κασσάνδρα)
Μιχάλης Οικονόμου (Μενέλαος)
Ιωάννα Κανελλοπούλου (Αθηνά)
Αμαλία Τσεκούρα (Ελένη)
Ορέστης Τζιόβας (Ποσειδώνας)
Δήμητρα Λαρεντζάκη
Αιμιλία Βάλβη
Ειρήνη Τζανετουλάκου
Ελίτα Κουνάδη
Τιμές εισιτηρίων: Γεν. είσοδος 22€
Νεανικό έως 26 ετών – 15€
Προπώληση εισιτηρίων:
Cine Πετρούπολις, Λ.Πετρουπόλεως 168 – 210 5012391(8:00 μ.μ. έως 11:00 μ.μ.)
Δημοτική Επιχείρηση Πετρούπολης, Δωδεκανήσου 78 & Κρήτης, τηλ 210 5063660 – 661 (9:00 π.μ. έως 2:00 μ.μ.)
