ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΕΚΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Μάρω Λοΐζου (Ποιήματα για τις τέσσερις εποχές)
Έρχομαι μέσα από έρημους ασφαλτόδρομους.
Έλα, έλα κοριτσάκι!
Μυρίζω φασουλάδα, πορτοκάλι και τραγανιστό τσουρέκι.
Έλα, έλα αγοράκι φόρεσε το σκούφο σου, βάλε τα μάλλινα γάντια σου,
άνοιξε το στόμα σου, να ξεδιψάσεις με το χιόνι,
γέμισε τις τσέπες σου σταφίδες, καρύδια και ξεραμένα σύκα.
Τάισε με ψίχουλα τα πεινασμένα σπουργίτια.
Έρχομαι μέσα από τις παγωμένες λίμνες και τα ποτάμια,
τα γυμνά κλαδιά και το μολυβένιο ουρανό…
Άσ’ το μόνο του στη γωνιά του το πατίνι,
κάνε το φίλο σου να δακρύσει με μια φέτα μανταρίνι.
Τι κάνει η γιαγιά σου; Πλέκει ακόμη στο περβάζι;
Για κοίτα πως μελάνιασε η μύτη σου…
την πάγωσε τ’ αγιάζι…
Έλα, έλα αγοράκι. Έλα, έλα κοριτσάκι…
Δεν μ’ ακούς; Είμαι ο Χειμώνας!
Το Τραγούδι του Χειμώνα:
Παιχνιδοτράγουδο για πολλαπλές δραστηριότητες λόγου και όχι μόνο…
Α-α-α, αρχίζει η παγωνιά
πάει ο ήλιος έχει φύγει
και το κρύο μας τυλίγει
Α-α-α αρχίζει η παγωνιά!
Ε-ε-ε, χειμώνα παγερέ!
Ξύλα ανάβουν μες στα τζάκια
και ζεσταίνουν τα σπιτάκια
Ε-ε-ε, χειμώνα παγερέ!
Ι-ι-ι, βοριάδες τσουχτεροί!
Πόρτες, παραθύρια κλείστε
τους ανέμους έξω αφήστε,
Ι-ι-ι, βοριάδες τσουχτεροί.
Ο-ο-ο, ζεστά που θα ντυθώ!
Έξω στην αυλή θα τρέξω
με χιονόμπαλες θα παίξω
Ο-ο-ο, ζεστά που θα ντυθώ!
Ου-ου-ου, το κρύο πάει παντού!
Τα χεράκια ξυλιασμένα
και τα πόδια παγωμένα,
Ου-ου-ου, το κρύο πάει παντού!
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ( Σαββόπουλος)
Φέρτε παλτά, φέρτε κουβέρτες και σκουφιά
Ήρθαν τα χιόνια και τα κρύα στις αυλές μας
Φέρτε να βράσουμε ροφήματα ζεστά
Να ζεσταθούνε επιτέλους οι καρδιές μας
Ήρθε ο χειμώνας ο σοφός για να οργανώσει
Βραδιές με κάστανα γύρω από τη φωτιά
Τρεις μήνες μένει κι επιμένει να ενώσει
Τους φίλους όλους σε σπιτάκια γιορτινά
Ντύσου καλά προτού να βγεις από το σπίτι σου
Έχει χιονίσει κι όλα γύρω είναι λευκά
Είναι χειμώνας – δες την παγωμένη μύτη σου
Να ζεσταθούμε έλα οι δυο μας αγκαλιά.
Ήρθε ο χειμώνας ο σοφός για να οργανώσει
Βραδιές με κάστανα γύρω από τη φωτιά
Τρεις μήνες μένει κι επιμένει να ενώσει
Τους φίλους όλους σε παιχνίδια γιορτινά!
Ας φτιάξουμε μια ιστορία…
– Επιλέγουμε ένα από τα παραπάνω ποιήματα και το παιδί επιλέγει ένα στίχο και φτιάχνει τη δική του χειμωνιάτικη ιστορία Πχ. “έχει χιονίσει κι όλα γύρω είναι λευκά….” …έξω από το δάσος επικρατεί απόλυτη ησυχία. Ξαφνικά… Βοηθάμε το παιδί παροτρύνοντάς το να συνεχίσει χρησιμοποιώντας χρονικούς συνδέσμους.
– “Θα του αλλάξουμε τα φώτα!” Διαβάζουμε ένα χειμωνιάτικο παραμύθι, πχ. το “O Χιονάνθρωπος που χάριζε με την καρδιά του” της Μαρ. Καββαδά και αλλάζουμε όλη την πλοκή κρατώντας μόνο την αρχή και τους ήρωες.
– Μέσα σε ένα σεντουκάκι κρύβεται παραμυθάκι! Μέσα σε ένα σεντούκι μικρό έχουμε τοποθετήσει ένα σάλι, ένα κάστανο, ξερά φύλλα, ένα γάντι, σπόρους. Παροτρύνουμε το παιδί να μαντέψει ποιος τα ξέχασε ή τα έκρυψε εκεί, γιατί, μήπως τελικά κρύβουν ένα μυστικό ή μια φανταστική περιπέτεια; Ας την ανακαλύψουμε…
– Ιστορίες γύρω από τη φωτιά. Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε στο παρελθόν σε μια σπηλιά έξω χιονίζει κι εμείς γύρω από τη φωτιά πλάθουμε ιστορίες…
– Το ποίημα της Μάρω Λοίζου γίνεται αφορμή για λεκτικό παιχνίδι. Το ποίημα χωρίζεται σε κομμάτια και ζητάμε από το παιδί να βρει την αντίστοιχη εικόνα και να την βάλει κάτω από τους στίχους που άκουσε. Λίγο πιο περίπλοκο, θα μπορούσαμε να διαβάσουμε το συγκεκριμένο κομμάτι παραλείποντας τη λέξη-κλειδί και να τη ζητήσουμε από το παιδί.
“Ο Σκιέρ”( Παιχνιδοτράγουδο που υπάρχει στο youtube)
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
ξάφνου να σου ένας σκιέρ σου χαλάει τη δουλειά…
Ω, ω, ω, ω (χτύπημα στα γόνατα)
Γιο λαλα κυρία, γιο λαλα κουκου (δυο χτυπήματα στα πόδια δυο παλαμάκια)
φσσσστ (μίμηση σκιέρ)
γιο λαλα κυρία γιο (δυο χτυπήματα στα πόδια ένα παλαμάκι)
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
ξάφνου μια αρκούδα σου χαλάει τη δουλειά
Ω, ω, ω, ω (χτύπημα στα γόνατα)
Γιο λαλα κυρία, γιο λαλα κουκου (δυο χτυπήματα στα πόδια δυο παλαμάκια)
φσσσστ (μίμηση σκιέρ)
γιο λαλα κυρία γιο (δυο χτυπήματα στα πόδια ένα παλαμάκι)
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
ξάφνου μια χιονοστιβάδα σου χαλάει τη δουλειά…
Ω, ω….
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
ξάφνου ένα έλκηθρο σου χαλάει τη δουλειά…
Ω, ω….
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
ξάφνου δυο φίλοι σου χαλάνε τη δουλειά…
(Μπορείτε να προσθέσετε κι άλλα λόγια)
Όταν πας να κάνεις σκι πάνω στα ψηλά βουνά
να σου η κυρία σου χαλάει τη δουλειά…
Ω, ω, ω….
Ο χειμώνας και τα παιδιά του
Ο Δεκέμβρης
Απ’ τις ψηλές βουνοκορφές λεβέντης κατεβαίνει
σέρνει τα χιόνια πίσω του και δώρο μας τα φέρνει!
Σ’ όλα τα σπίτια θε να μπει, το δέντρο να στολίσει
και την αγάπη απλόχερα σε όλους μας να χαρίσει.
Ο Γενάρης
Πρωτοπαλίκαρο σωστό, νέες ελπίδες φέρνει
“Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά” κάθε παιδάκι ψέλνει.
Κι αν κάνει κρύο τσουχτερό, κι αν βρέχει κι αν φυσάει
του Άι-Βασίλη η αγκαλιά όλη τη γη χωράει.
Ο Φλεβάρης
Μόλις ξύπνησε ο κούκος και φωνάζει απ’ το κλαδί
μασκαράδες να ντυθείτε, πανηγύρι θα γενεί!
Γελαστός μπαίνει μπροστάρης κι αν έχει κρύα και βροχές,
η Άνοιξη κρυφογελάει πίσω απ’ τις αμυγδαλιές!